De kip

Waarin verschillen de Kloeke Kippen en ten opzichte van reguliere kippen?

1. Van welk ras zijn de kippen afkomstig?

Ross 308 op dit moment gebruiken we een snelgroeiend ras met een zeer goede voerbenutting en hoge vruchtbaarheid.
Hierdoor kunnen we met een lage milieubelasting en een laag landgebruik goed vlees produceren. Langzaam groeiende kuikenrassen hebben een 20 - 40% hogere voetprint.

2. Hoeveel dagen leven ze tot juiste slachtgewicht

Gemiddeld worden onze kuikens 38 dagen oud. Met 32 dagen wordt ongeveer 30% uitgeladen op 1700 gram. Dit noemen we grillers, of te wel voorladers. Hierdoor is er meer ruimte voor de rest. Deze blijven in de stal tot 41/42 dagen en gaan dan allemaal naar de slachterij en zijn dan rond de 2500 gram

3. Hebben de kippen een natuurlijk dag en nacht ritme? Zo ja, hoe lang hebben ze een “donker” periode

Kippen zijn zeer lichtgevoelige dieren. Daar houden wij rekening mee in onze stallen. We maken gebruik van een innovatief verlichtingssysteem van Signify Animal Lighting waarmee we de lichtkleuren en de donkerperioden kunnen aanpassen aan de behoefte van de kuikens. Het blijkt dat jonge dieren de voorkeur hebben voor een iets andere lichtsamenstelling dan oudere dieren. Ook gedurende de dag kunnen we de lichtkleur aanpassen aan de voorkeur van de kuikens. Wettelijk is het daarbij verplicht om per etmaal minimaal 6 uur donker aan te houden.

4. Hoe vaak worden de Kloeke kippen per dag gecontroleerd en hoe gebeurd dat?

Onze dierverzorgers rijden op een rijdend platform 2 a 3 keer per dag. door de stallen om de dieren te controleren. Dit gebeurd minimaal ‘s morgens eerste werk en aan het einde van de dag. De kuikens worden aan beide zijde van de stal gecontroleerd dus we zien ze meerdere keren per dag. Daarnaast komt regelmatig een dierenarts of een bedrijfsadviseur om mee te kijken of er verbeteringen nodig zijn.

5. Ontvangen de kippen preventieve medicijnen?

Nee nooit. Het gebruik van medicijnen hoort niet tot de normale bedrijfsvoering. We passen alleen medicijnen toe als het welzijn van de dieren gevaar loopt. Dit is slechts 1x voorgekomen in de 40 koppels die we tot nu geleverd hebben. Ter vergelijking het gemiddelde medicijngebruik bij langzaam groeiende kuikens in 2019 was 5 keer hoger. Mocht het curatief nodig zijn, dan zijn het geen Kloeke kippen meer en worden de kuikens in een alternatief kanaal afgezet. We gaan ervan uit dat we in de toekomst helemaal geen medicijnen meer hoeven te gebruiken.

De stal

Welke aanpassingen zijn er aan de stal gedaan voor betere leefomstandigheden voor de kippen?

1. Hoeveel leefruimte heeft de Kloeke Kip?

We beginnen op dag 1 met ongeveer 22 kuikens per vierkante meter. Op dag 32 worden de eerste kuikens geladen en is de bezetting nog maar 15 á 16 kuikens per vierkante meter. Gemiddeld is onze eindbezetting ongeveer 39 kg per m2 (een maximum van 42 kg per m2)

2. Hoe wordt de temperatuur in de stal geregeld?

Er zijn allerlei sensoren in de stal gehangen. Deze registeren de temperaturen maar ook het CO2 gehalte en de luchtvochtigheid. We weten welke temperatuur de kuikens op de verschillende leeftijden nodig hebben en kunnen met de klimaatcomputers en de gegevens van de sensoren het juiste klimaat rond de dieren handhaven. Als het nodig is gaan we bij verwarmen de de gerecyclede warmte van de dieren zelf en als het te warm wordt kunnen we extra ventileren en ook koelen om hittestress te voorkomen.

3. Hoe wordt de ventilatie verzorgd?

Alle lucht wordt voordat deze bij de kuikens is geconditioneerd. Door dit unieke proces hebben we nooit koude trek of koude luchtval op de kuikens. Ook overdag en ‘s nachts hebben we de volledige controle over het conditioneren van de lucht. Het resultaat is minder kans op luchtwegproblemen of zieke kuikens. . Luchtwegproblemen door een verkeerd klimaat is één van de meest voorkomende problemen in traditionele stallen.

4. Hoe wordt de vochtigheid in de lucht geregeld?

Deze wordt continu gemonitord. Wanneer het te vochtig wordt in de stal wordt de ventilatie gecorrigeerd. We gaan dan meer lucht binnen halen zodat de RV weer verlaagd. Soms is de luchtvochtigheid te laag bij de kleine kuikens. Dan wordt de lucht bevochtigd. In de stallen zijn hiervoor hogedruk nozzles gemonteerd waarmee een fijne mist wordt gemaakt om de lucht op de gewenste vochtigheid te houden.

5. Is er in de stallen natuurlijk daglicht aanwezig?

Nee. We hebben (led)licht van Signify (onderdeel van Philips) in de stal. De lichtsamenstelling is geoptimaliseerd naar behoefte en voorkeur van de dieren (lichtsterkte en kleursamenstelling*). Deze wordt gedurende de ronde aangepast, omdat kleine kuikens een andere lichtvoorkeur hebben dan grote kuikens. Als we hier daglicht aan toe voegen dan wordt het licht “bevuild” en is het niet meer optimaal voor de dieren.
* Uit onderzoek bij de WUR is gebleken welke lichtsamenstelling bij welke leeftijd van de dieren de voorkeur heeft. De dieren konden in deze onderzoeken zelf kiezen welke lichtkleur ze prefereerden

6. Hoe wordt er drinkwater voor de Kloeke Kip geregeld?

De kuikens hebben 24 uur per dag de beschikking over schoon leidingwater via het drinknippelsysteem met vangbakjes om vermorsing te voorkomen. Zowel de voeropname als de wateropname worden dagelijks automatisch geregistreerd zodat direct gereageerd kan worden als er een storing is.

7. Hoe wordt er voer voor de kippen geregeld?

De kippen hebben de hele dag beschikking over water en voer. 2x per dag wordt de voerinstallatie stil gezet zodat de kuikens de pannen goed leeg eten, en worden daarna weer gevuld. Zo blijft het voer beter vers.

8. Hebben de Kloeke kippen afleidingsmateriaal?

Op dit moment nog niet. We zien dat de kuikens zich comfortabel voelen in het strooisel en zien niet direct voordelen voor de dieren zelf. Mogelijk passen we deze wel toe op verzoek van klanten die wensen dat er speelmateriaal in de stal aanwezig is.

9. Zijn er zitstokken in de stallen aanwezig?

Op dit moment nog niet. We zien dat de kuikens zich comfortabel voelen in het strooisel en zien niet direct voordelen voor de dieren zelf. Mogelijk passen we deze wel toe op verzoek van klanten die wensen dat er zitstokken in de stal aanwezig zijn.

10. Hebben de Kloeke kippen beschikking over pikstenen?

Nee, deze zijn alleen geschikt voor volwassen kippen en voor kuikens en ook niet nodig. Pikstenen zijn nodig om de groei van de snavel te reguleren. Onze jonge kuikens hebben nog geen last van doorgroeiende snavels en ook komt onderlinge pikkerij niet voor.

11. Wat ligt er op de “vloer” voor de kip, waarom dit product en hoe vaak wordt dit verschoond?

Gecertificeerde Houtkrullen. Dit is mooi rul, neemt veel vocht op en geeft deze ook weer makkelijk af. Houtkrullen zijn goed beschikbaar en stoft over het algemeen minder.

Door de optimale klimaatbeheersing blijft het strooisel goed rul en droog gedurende de ronde waardoor ook pootproblemen worden voorkomen.

Dit strooien we in het begin op de vloer en hier blijven de kuikens de rest van zijn leven op. Wanneer we de 30% uit laden leggen we weer een nieuwe laag houtkrullen op de vloer, zodat de kuikens altijd in het strooisel liggen.

12. Zouden jullie nog meer belangrijke punten van de stal kort willen formuleren?

We doen regelmatig onderzoeken in de stallen. Bijvoorbeeld naar data van geluid van de dieren. Door geluidsdata te vergelijken van een reguliere stal en de Kloeke Kip stal kunnen we aantonen dat er een aanzienlijk minder stressniveau heerst in onze stallen en dat de kuikens gezonder zijn. Philips gebruikt de stal dan ook als onderzoekstation voor data van het verlichtingssysteem.
Op dit moment werken 4 afzonderlijke onderzoeksgroepen aan projecten om het welzijn van de dieren te monitoren om nog verder te kunnen verbeteren (HAS/AVANS, HAS 2x en Universiteit Utrecht).

De keten en de boer

De keten is de kortste keten van Nederland en de best gecontroleerde. Op termijn zijn er geen diertransporten meer nodig. Dit is nu nog niet 100% voor elkaar, maar hoe zit de keten precies in elkaar van moederdier tot eindproduct vers?

1. Omschrijf schematisch de keten van een Kloeke kip en de bijzonderheden van de schakels.

Opfok:
Dit is de periode dat de ouderdieren worden opgefokt tot vruchtbare leeftijd en broedeieren kunnen gaan produceren. Dit gebeurt bij een vaste opfokker. Dit is Han Coolen in Reusel. Vanaf het moment dat onze moederdieren net geboren in de stal komen, worden wij op de hoogte gehouden hoe het met dit koppel gaat. Alle informatie die bijgehouden worden wordt met ons gedeeld. De kippen blijven hier tot ze 20 weken oud zijn (volwassen). Vervolgens gaan ze naar ons moederdierenbedrijf in Stevensbeek (bij Joris Kuijpers).

Moederdier:
Dit is bij Joris Kuijpers in Stevensbeek. De kippen van 20 weken oud zijn in de pubertijd en beginnen na ongeveer 3 weken zijn eerste eieren te produceren. Wanneer de kippen ongeveer 30 weken oud zijn zitten ze in de piekproductie.

Broederij:
De eieren in Stevensbeek worden verzameld en op broedramen gelegd. Vervolgens worden deze ramen in de broedkarren gezet, die daarna bij De Kloeke kip stal in de broedkasten worden gezet om te broeden. Dit broeden gebeurd dus op locatie in de stal. De ramen waar de eieren in zitten zijn de zelfde ramen waar de kuikens op geboren worden. We hoeven dan relatief weinig ramen/kratten/karren te wassen ten opzichte van de gangbare manier. Als de kuikens 19 dagen in de broedmachine hebben gelegen worden de eieren, met daarin volgroeide kuikens die op het punt staan uit zijn ei te komen, in de stal gelegd, waar de kuikens in geboren worden, en de rest van zijn leven zullen opgroeien.
Vleeskuikens:
De eieren worden 3 dagen voordat ze allemaal uit zijn in de stal gelegd. De kuikens komen dus uit en worden geboren in de stal en verblijven hier hun hele leven. Door direct beschikking te hebben over voer en water (early feeding) krijgen de kuiken een perfecte start mee en wordt er geen aanspraak gemaakt op de eerste reserves van het dier (die in het ei zitten voor als het kuiken geen voer mocht vinden)zoals bij reguliere broederijen.
early feeding is een uitvinding van Kuijpers kip en wordt nu steeds meer toegepast omdat de kippen sterker zijn en vitaler blijven.
Wanneer de kuikens 34 dagen oud zijn wordt er 30% van de kuikens uitgehaald zodat de rest meer ruimte heeft. Na 41 dagen worden alle kuikens uit de stal gehaald. Vervolgens wordt de stal gereinigd en ontsmet en weer klaar gemaakt voor het volgende koppel. 1 koppelcyclus duurt 7 weken.

Voer:
We hebben een eigen voerrecept ontwikkeld met nog 2 andere pluimveehouders. Dit voer wordt door Vitelia gemaakt en daarvoor worden zoveel mogelijk regionale ingrediënten verwerkt. Het voer wordt naar behoefte van het kuiken ontwikkeld. Verandert de behoefte dan kunnen we het voer hierop aan passen. Zien we problemen in de stal ontstaan dan kunnen we kijken hoe we dit met het voer op kunnen lossen.

Vervoer (tijdelijk):
Er zijn nu nog beperkte diertransporten. (1x naar de slachterij). In de nabije toekomst gaan we onze kuikens op locatie slachten. Dan zijn er helemaal geen diertransporten meer nodig. Dit is de doelstelling van de Kloeke Kip. Voor die tijd kunnen we helaas niet anders dan de kippen naar een externe slachterij brengen. De kuikens worden nu al veel diervriendelijker geladen en niet opgejaagd. Tijdens het laden komen er geen mensen, kratten of machines in de stal. De kuikens in de stal merken er niets van dat er geladen wordt.

Slachterij:
Deze wordt op korte termijn op locatie gebouwd waardoor we de kuikens stressvrij in de slachterij kunnen krijgen. De kuikens worden dan niet meer gevangen en in kratten gestopt, zoals bij alle andere soorten pluimveehouderijen. Ze worden dan voordat ze naar de interne slachterij gaan verdoofd, zodat we de kuikens 100% stress loos kunnen slachten. Dit is een enorme vooruitgang voor dierwelzijn, maar kunnen ook een unieke kwaliteit kip maken. Doordat er geen vangactiviteiten meer zijn is er geen kans op botbreuken, bloedingen en gestreste kuikens.

2. Omschrijf in het kort wat de kracht is van de Kloeke Kip boer op het gebied van de balans tussen Milieu, Dier en Mens

Duurzaamheid:
i. Alles wat we vies maken, maken we ook weer schoon(water, lucht).
ii. Hergebruik van warmte (familiewarmte concept)
iii. Kuikens altijd voor geconditioneerde lucht voorzien.
iv. Diergericht voer maken (Finse Driehoek)
v. Efficiënte productie dus met zo weinig mogelijk grondstof zo veel mogelijk kip maken.
vi. Brandveilig met vroege detectie en blusmogelijkheid met behoud van dieren.
vii. In de stal uit laten komen van de kuikens.
viii. Korte Keten Vleeskuikenhouderij (geen diertransporten).
ix. Integraal gezondheidsplan (van grootouders tot slachterij met één dierenarts.
x. Intelligente verlichting (licht naar behoefte van de kuikens.
xi. Etc etc…. bezoek aan stal laat alles zien

Eisen voor Kloeke kip
i. Verantwoorde groei met alle duurzaamheidspunten zoals hier boven omschreven.
ii. Gesloten keten.
iii. Herhaalbare resultaten.
iv. Dierwelzijn
v. Diergericht voer.
vi. Diergericht Licht.
vii. Kuikens geboren in de stal.
viii. Stressloos slachten op afzienbare termijn
ix. diervriendelijk laden van de kuikens.
x. Alles doen om stress te voorkomen bij de kuikens.
xi. Voor geconditioneerde lucht verstrekken
xii. klimaat op dierniveau.

Managementsystemen
i. Ons eigen managementsysteem.
ii. Bezig met blockchain, datawarehouse zodat we in de toekomst analyses kunnen doen van wetenschappelijke kwaliteit.

Controle tussen schakels / Ketenbeheer
i. Alle info beschikbaar over de gehele keten zonder rookgordijnen. IKB Certificaat

3. Hoe worden de schakels in de keten gecontroleerd en/of getoetst?

Alle schakels in de keten zijn IKB gecertificeerd en er vinden regelmatig onafhankelijke auditbezoeken plaats.

4. Zijn er bij de Kloek Kip extra waarborgen met betrekking tot de kwaliteit, voedselveiligheid en controle binnen de gehele voedselketen.

Alle data van de bedrijven binnen de Kloeke Kip Keten worden vastgelegd in een blockchain waardoor manipulatie van de gegevens niet mogelijk is. De data zijn direct op te vragen zodat een snelle herkomstanalyse te maken is in het geval er bijvoorbeeld een grondstof moet worden getraceerd. Omdat de broedeieren ook binnen dit systeem vallen is de hele keten zo te overzien.

Het milieu

De producten vanuit De Kloeke kippen grondstof staan voor meer dan alleen een kwalitatief zeker product uit deze keten. Er wordt namelijk rekening gehouden met een belangrijk MVO-beleid. Waar in is het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nog meer terug te vinden in het dagelijks werk?

1. Zijn er speciale belangrijke zaken die van belang zijn voor het waterverbruik.

De kuikens drinken kraanwater uit drinknippels die zijn voorzien van een vangbakje tegen vermorsing voor betere strooiselkwaliteit.

2. Wordt de kwaliteit van het drinkwater op de één of andere manier verbeterd?

Voordat de kuikens geboren worden, worden de leidingen gereinigd zodat de kuikens ook starten met schone leidingen. Ze krijgen altijd vers en schoon water.

3. Wordt er met het afvalwater speciaal rekening gehouden of op de één of andere manier hergebruikt?

Al het water wat we vies maken, maken we ook weer schoon en wordt gerecycled.

Voor het reinigen van de stal gebruiken we grondwater wat we daarna laten bezinken en verdampen in de luchtwasser.

Er vindt geen lozing van afvalwater plaats.

4. Welke energie besparende maatregelen zijn er genomen? Bijv. Licht, controle, automatische verwarming of koeling, enz

We hergebruiken alle warmte uit de luchtwasser om de lucht mee voor te verwarmen en om met de warmtepomp warmte van te maken. Hierdoor kunnen we altijd meer lucht verversen wat te goede komt van het klimaat in de stal.

Verder is alles ledverlichting en wordt er stroom opgewerkt op de zonnepanelen op het dak.

Er wordt geen fossiele energie gebruikt voor de stalverwarming. Er is geen gasaansluiting

Door een speciale techniek wordt gebruikt gemaakt van familiewarmte. De warmte van de grote dieren wordt gerecycled. Dit gebruiken we voor het opwarmen van de stal voor de kleine kuikens en de broederij.

5. Vindt er hergebruik plaats van afvalstoffen of reststoffen (bijv. mest, lucht, verpakkingsmateriaal, o.i.d.)

Warmte, water worden gerecycled

Mest wordt verbrand en er wordt stroom van opgewekt.

De stikstof wordt geheel afgevangen en hergebruikt als kunstmestvervanger. De emissie van Ammoniak uit der stal is nagenoeg nihil

6. Welke items hebben nog meer belang die bijdragen aan een beter milieu en duurzaamheid

De stal is zo ontworpen dat er zeer lage emissies van belastende stoffen worden gemeten:
i. Ammoniak (NH3) voor 99% gereduceerd
ii. CO2 reductie van de keten ca 30%.
iii. Stal is CO2 neutraal!
iv. Fijnstof voor 95%
v. de luchtwasser heeft ook een grote afname van de geuremissie. Doordat (fijn)-stof de drager is van geur.

7. Zijn hier aanvullende uitgangspunten voor gebruik van voer en grondstoffen bepaald. Bijvoorbeeld gebruik van Duurzaam GMO-vrij SOJA?

Diverse ketenpartijen (dus ook Vitelia) hebben in de inkoopvoorwaarden de verplichting vastgelegd tot de inkoop van verantwoorde soja. Deze inkoopvoorwaarden zijn op dit moment van toepassing op de deelsectoren eieren, pluimveevlees en varkensvlees. Om te voldoen aan de eisen vanuit de keten, heeft Vitelia Voeders het verantwoorde varkens- en pluimveevoer onderdeel gemaakt van de GMP+ scope van Vitelia Voeders. Hiermee is de inkoop, verwerking en traceerbaarheid van verantwoorde soja in varkens- en pluimveevoer geborgd.

Vitelia Voeders heeft de audit voor de modules verantwoord melkveevoer en verantwoord varkens- en pluimveevoer met succes doorlopen!

Het pluimveevoer bestaat voor ca 18% uit sojameel de rest van de grondstoffen is van West Europese oorsprong.

8. Wordt er nog een ander maatschappelijk verantwoord doel gesteund?

De missie Lekker eten voor iedereen staat voor kwalitatief hoogwaardig voedsel voor de gewone consument. Ook in tijden van lagere conjunctuur blijft de behoefte aan betaalbaar milieu- en diervriendelijk eten geborgd.

We hebben ook de openbare speeltuin gesteund met €2500,- en we hebben een aantal jaar geleden Stichting Mumbai ruim €11.000,- kunnen doneren. Lokale korfbalclub en Hockeyclub lopen in “Kloeke Kip” shirts.

Controle

Controle is heel erg belangrijk. Daarom is het van belang dat deze regelmatig en onafhankelijk gebeurd. Welke controles vinden er allemaal plaats?

1. Worden er onafhankelijke controles op het bedrijf uitgevoerd?

het bedrijf is IKB gecertificeerd en wordt jaarlijks meedere keren bezocht door een externe controleur. Daarnaast vinden er regelmatig controles plaats door de NVWA om te kijken of we ons aan de regels houden. Bij elk koppel kuikens dat wordt geslacht is een uitgebreide documentatie aanwezig. Deze wordt voor het slachten gecontroleerd door de NVWA. Mocht er iets niet kloppen, dan wordt er direct ingegrepen zodat de veiligheid van het vlees gegarandeerd kan worden.

2. Vinden er aanvullende controles plaats bij de toeleveranciers?

Toeleveranciers voer? GMP certificering
i. op gebruik van Duurzame SOJA? Gangbaar GMP+
ii. Dat het voer salmonellavrij is

Toeleveranciers moederdieren
Controle op salmonella
i. Bij de moederdieren worden elke week salmonella onderzoeken gedaan.
ii. Bij de broederij 1x per 2 maanden.
iii. Bij de vleeskuikens elk koppel

Tussentijdse onaangekondigde controle door NVWA
i. Dat het voer van die uit soja van gecertificeerde (duurzame) herkomst is
ii. Dat er geen groeibevorderaars worden gebruikt

Controle op dierenartsen
i. De dierenartsenpraktijk heeft zowel een GMP+ als een ISO9001 certificering